Σάββατο 11 Απριλίου 2020

Οι Μαϋτιανοί μαστόροι

                                                               ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

                                                                   ΠΑΛΙΑ ΜΑΫΤΟ

 Την τέχνη του sovici οι Μαϋτιανοί την κατέχουμε και την ασκούμε αιώνες τώρα. Την κουβαλάμε μέσα μας ως ιστορική μνήμη.
Από τις απαρχές του 19αι. που είναι οι πρώτες καταγραφές, ίσως και πολύ πολύ παλιότερα,  οι πρόγονοί μας ασκούσαν  την τέχνη του κτίστη-σοβατζή  σε όλα τα παράλια της Μικράς Ασίας, στη Σμύρνη και στην Πόλη.
  Μια φορά και έναν καιρό πριν δύο αιώνες λοιπόν, ήταν στην Πόλη και μεγαλουργούσαν τρία τέκνα της Μαδύτου που ήταν αρχιτέκτονες. Ο Χατζηανδρέας και οι αδερφοί Γαϊτανάκη με πρώτο και καλύτερο τον Χατζηστεφανή Γαϊτανάκη. Η δουλειά τους, τους είχε κάνει διάσημους και περιζήτητους εκείνη την εποχή. Αναλάμβαναν πολλά και μεγάλα έργα και έβαζαν την σφραγίδα τους στην ανοικοδόμηση της Πόλης, η οποία έμπαινε με γρήγορους ρυθμούς στον 19ο αιώνα. 
 Φυσικά σε όλα τα έργα τους χρησιμοποιούσαν τους Μαϋτιανούς μαστόρους και τις κομπανίες τους που έφερναν από τη Μάυτο.
Η φήμη όλης αυτής της δουλειάς έφτασε μέχρι το Σεράι και τα αυτιά του Σουλτάν-Μεζήτ. Το 1840 περίπου, ο Χατζηστεφανής Γαϊτανάκης προφανώς με την ανάλογη διαπλοκή, με μπαξίσια και με ρεγάλα,  χρίστηκε αυτοκρατορικός αρχιτέκτονας και αναλάμβανε πλέον να περατώσει όλα τα δημόσια έργα του Οθωμανικού κράτους στην Πόλη και στην περιφέρεια της.  
 Σχολές, γέφυρες, λιμάνια δρόμοι, νοσοκομεία και κατοικίες ήταν τα έργα που έβαζαν την τέχνη τους και οικοδομούσαν οι μαστόροι της Μάυτος. Κάποια στιγμή το ισνάφι τους είχε γραμμένους χίλιους νοματαίους. Παραγιοί και καλφάδες, μεμονωμένοι ή οργανωμένοι  σε κομπανίες. Κτίστες,σοβατζήδες, ξυλουργοί.
Οι λεγόμενες κομπανίες ήταν μπουλούκια, συνεργεία δηλαδή, απαρτιζόμενα από παραγιούς, μαστόρους και καλφάδες, οργανωμένες στην κατ αρχήν ισότητα. Το έργο και την συμφωνία την διαπραγματεύονταν ο Κάλφας. Τα χρήματα της αμοιβής έβγαιναν σε ίσα μερίδια για όλη την κομπανία. Όμως  μερίδιο έβγαινε για τα ζώα που συμμετείχαν στο έργο, δηλαδή στον ιδιοκτήτη τους και μερίδιο για τα εργαλεία. Οπότε στην ουσία αυτοί που έβαζαν το κεφάλαιο  και τα μέσα για την αποπεράτωση του έργου, έπαιρναν περισσότερα από το βασικό μοιράδι που τους αναλογούσε. 
 Τότε ακόμα δεν είχε επικρατήσει ως αυτοσκοπός το υπερκέρδος και η μεγιστοποίηση του. Αυτή ήταν μια αρχή που χαρακτήριζε όλες τις οικοδομικές κομπανίες που ξεκινούσαν από τα Μαστοροχώρια, το Ζαγόρι, την Αιανή ή από οπουδήποτε στα Βαλκάνια για να τα οικοδομήσουν. Συναδελφικότητα  και αλληλεγγύη μιας βαριάς δουλειάς, που ίσως να ήταν ο πρόδρομος σπόρος του δυνατού συνδικαλιστικού κινήματος που αναπτύχθηκε τον 20ο αιώνα. 
 Η φήμη της δουλειάς τους ήταν μεγάλη και όλοι ήταν περιζήτητοι. Τα πιο περίτεχνα και μεγάλα έργα τα έφτιαχναν Μαϋτιανοί μαστόροι
 Η πιάτσα τους ήταν στη Βλάγκα στο σημερινό Yenikapi, το παλιό Βυζαντινό Θεοδοσιανό λιμάνι που ανακάλυψε η εκσκαφή για την είσοδο του υποθαλάσσιου τούνελ του Βοσπόρου. Εκεί έμεναν και σύχναζαν στο ισνάφ καφεσί τους. Ήταν τόσο μεγάλη η  Μαϋτιανή παροικία εκεί, που έφτασε κάποια στιγμή να ελέγχει και τα κοινά της περιοχής. Εκεί έχτισαν με προσωπική δουλειά την "Λέσχη των Μαδυτίων", που στέγαζε τα γραφεία του πατριωτικού σωματείου ο "Ελλήσποντος".
Εκεί λοιπόν, στο ισνάφ καφεσί τους έφτανε και από κει ξεκινούσε η αλληλογραφία με την Μάδυτο που την διεκπεραίωναν οι αμανετσήδες.
Γράμματα, χρήματα και δέματα πηγαινοέρχονταν σε καθημερινή βάση.
Όλοι αυτοί λοιπόν οι οικοδόμοι, ξεκινούσαν από τη Μάδυτο αμέσως μετά τις απόκριες και επέστρεφαν λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Κάποιοι γύριζαν για λίγο και στο μεγάλο πανηγύρι του χωριού στα εννιάμερα της Παναγίας. Να δουν λίγο τα αμπέλια και τις οικογένειες, να δώσουν λόγο, να αρραβωνιαστούν, να παντρευτούν.
Υπολογίζεται ότι στην Μάδυτο έφταναν περίπου 400-500 χρυσές λίρες το μήνα από τον κόπο των μαστόρων και γι΄αυτό η μεγάλη ευημερία της σε σχέση με τις γειτονικές πόλεις.
 Εκτός από την Πόλη όμως οι μαστόροι σκορπίζονταν και σε άλλα μέρη. Στα Δαρδανέλια κάθε μέρα τα "Μαστόρικα" καΐκια ξεφόρτωναν κάθε πρωί τη μαστοράντζα που αμολιόταν να χτίσει την πόλη, όπως αργότερα τα εργατικά λεωφορεία. Άλλοι δούλευαν στην Σμύρνη. Ο παππούς μου ο Χαλιάλιος έλεγε ότι η Σμύρνη μπορεί να αγοράσει την Πόλη δυο φορές! Τόσο πλούτο είχε!
Στην Ι.Μ. Ξηροποτάμου στο Άγιο Όρος, πάνω από την είσοδο της Τράπεζας που είναι από τα παλιότερα κτήρια της μονής, έχει ανάγλυφη επιγραφή που λέει ότι το παρόν κτήριο το έχτισαν Μαδυτινοί μαστόροι. Οι περίεργοι καλογέροι της συγκεκριμένης μονής όμως δεν με άφησαν να την φωτογραφίσω. Και φαντάζομαι σε πλείστα άλλα σημεία των Βαλκανίων θα υπάρχουν έργα φτιαγμένα από τα χέρια των παππούδων μας  και ίσως τέτοιου είδους επιγραφές.
   Ταξιδεμένοι άνθρωποι και κοσμοπολίτες μέσω της δουλειάς τους. Μαζί με την τέχνη τους μας κληρονόμησαν κι αυτό. Την μετακίνηση για να ασκήσουμε την τέχνη μας, είτε σε κοντινές ημερήσιες αποστάσεις είτε στην ξενιτιά, εσωτερική και εξωτερική. Και που δεν έχει πατήσει το ποδάρι του ο Μαϋτιανός σοβατζής μέσα στην Ελλάδα!
Μετά τον ξεριζωμό και την ανταλλαγή του εικοσιδύο, πολλοί απ΄αυτούς τους μαστόρους έμειναν στη Βλάγκα αφού οι Χριστιανοί της Πόλης και οι Μωαμεθανοί της Δ. Θράκης εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής και έτσι συνέχισαν εκεί το έργο τους.
Αυτοί που έμειναν εκεί συνέχιζαν να ανοικοδομούν για την νέα Τουρκία. Το 1923 και φυσικά λόγω ανυπαρξίας Τούρκων μαστόρων,  κάποιοι απ΄αυτούς τους Μαϋτιανούς, κλήθηκαν να χτίσουν το πρώτο κτήριο στη νέα πρωτεύουσα του Τούρκικου κράτους την Άγκυρα, το κτήριο της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης. Μετέβησαν εκεί υπό την εγγύηση της Κεμαλικής Τούρκικης κυβέρνησης και υπό την προστασία του Έλληνα πρέσβη.

Μαδυτιανοί λοιπόν έχτισαν την Βουλή του Τούρκικου κράτους!


 






ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...










  
συνέχεια »

Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2019

Άλλοι φιλάνε οροθετικούς κι άλλοι τους κλωτσάνε...

Ο Φερνάντο Αγιούτι έφυγε από τον μάταιο τούτο κόσμο εχθές 9/1/2019. Γι' αυτούς που θα βαρεθούν να διαβάσουν τον βίο και την πολιτεία του, να σας πω εν ολίγοις πως εκτός από τις επιτυχίες του στην έρευνα, κυρίως των λοιμώξεων και ειδικά του AIDS, ο επιστήμονας με το χαρακτηριστικό επώνυμο (στα ιταλικά ''aiuti'' σημαίνει ''βοηθάς'') έγινε πασίγνωστος όταν το μακρινό '91, φίλησε στο στόμα μια 25χρονη Ιταλίδα οροθετική, δείχνοντας στην, διστακτική εώς άκρως ρατσιστική τότε ανθρωπότητα, πως οι άνθρωποι με την νόσο δεν είναι για την  Σπιναλόνγκα. Μπορούν να ζήσουν αρκετά φυσιολογικά, μπορούν να αγγίξουν, να πάνε στον οδοντίατρο, να φιληθούν, να συναναστραφούν με κόσμο. Ο εξαίρετος λοιμωξιολόγος έζησε μια ζωή αφιερωμένη στην επιστήμη και στον συνάνθρωπο κι ευτύχησε να βλέπει ανθρώπους με τη νόσο, μα και την ίδια την κοπέλλα που φίλησε (52χρονη πιά), να ζούνε πολλά πολλά χρόνια. Με λίγα λόγια είδε το AIDS που κυριολεκτικά ''θέριζε'' κόσμο, να γίνεται μια χρόνια ασθένεια, τουλάχιστον για τον πολιτισμένο κόσμο.
  Δεν ξέρω αν ο Dottore πέρασε στην απέναντι όχθη, ηθελημένα ή όχι. Στα 83 του, με περίπου 20 ημέρες μακριά από τα εργαστήρια και το νοσοκομείο του, κανείς δεν ξέρει αν ο θάνατός του οφείλεται σε ατύχημα ή αυτοκτονία. Και οι δυο εκδοχές πιθανές, μα ίσως δεν έχει και μεγάλη σημασία. Το πέρασμά του απ' τη Γη, έτσι ή αλλιώς ήταν σπουδαίο.
  Δεν ξέρω επίσης, πότε θ' αρχίσει τα ραντεβού του στον Άλλο Κόσμο και ποιους θα δει. Ποιους συναδέλφους και ποιους ασθενείς. Τον Φλέμμινγκ ίσως με την πενικιλίνη του, τον Παστέρ με τα εμβόλιά του, τον Ερρίκο Ντυνάν με τον σπουδαίο Ερυθρό Σταυρό του ή θα το πάει παλιότερα και θα βρει τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό. Άγνωστο. Άγνωστο κι ενδιαφέρον. Πόσα θα πούνε απλά και καθημερινά μα κι άλλα ακαταλαβίστικα, μα σημαντικά. Ίσως να βρει τον Ροκ Χάτσον, τον πρώτο επώνυμο που έφυγε στιγματισμένος, να τα πούνε λιγάκι για το πόσο εύκολα ο κόσμος ξεχνάει και περιθωριοποιεί. Πόσο εύκολα απομακρύνεται, κοιτώντας την δουλίτσα του.
  Δεν υπάρχει περίπτωση φυσικά, ένας τέτοιος γιατρός να μην δει τον τεράστιο, από κάθε άποψη Φρέντυ Μέρκιουρι. Να μην του μιλήσει με τις ώρες, να μην τον φιλήσει φιλικά, να μην του πει πόσο άτυχος ήτανε που του 'ρθε το μικρόβιο νωρίς και δεν μας έγραψε καμιά κατοσταριά τραγούδια ακόμη για να γουστάρουμε.
  Είμαι σίγουρος πως ο Dottore θα μιλάει με τις ώρες με τον κάθε ασθενή, τον κάθε ανώνυμο ή επώνυμο, που άφησε τα εγκόσμια νωρίς και άδοξα, για ν' ακούσει ιστορίες απ' τον καθένα με δάκρυ και πόνο, ιστορίες γεμάτες απόγνωση και ενοχή. Ιστορίες με βλέμματα δικών και ξένων, πνιγμένα στην άγνοια και στον φόβο.
   Εδώ άλλαξε δραματικά τη πορεία της νόσου, αλλά και της ποιότητας ζωής των ασθενών ο γιατρός Φερνάντο. Μ' εκείνο το απίθανο φιλί του διέλυσε τον αναίτιο φόβο και την ντροπή. Εκεί θα συνεχίσει ν' αναζητά και να επουλώνει πληγές . Νομίζω πως θα βρει και τον Ζακ. Δεν ξέρω αν θα 'ναι ντυμένος  "χλωμή βασίλισσα " ή "αλλιώτικο παιδάκι ". Δεν έχει σημασία νομίζω.  Ίσως ν' ακούσουνε παρέα τον Παυλίδη και το υπέροχο τραγούδι του, που βρίσκεται στην κορυφή της ανάρτησης. Ίσως να πούνε κι άλλα ,παρά το χάσμα γενεών που τους χωρίζει, μα σίγουρα θα συμφωνήσουν πως σ' όποιο σημείο της Ζωής κι αν περπατάς , έχεις ανάγκη να σε φιλάνε κι όχι να κλωτσάνε...
συνέχεια »

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019

Με έναν τόσο δα λοστό να σπάζουμε τζαμάκια...

   Δεν νευριάζω εύκολα. Θες τα χρόνια που περνάνε, θες η εμπειρία της ζωής, θες το ότι παίρνεις χαμπάρι πως δεν αλλάζει τίποτε, όλα μαζί και το καθένα χωριστά, συντελεί στο να νευριάζω λιγότερο και με ελάχιστα πράγματα. Ακόμη και με την τσιριχτή, ανόητη φωνή του Αδώνιδος, δεν νευριάζω. Απορώ που τον βλέπω παντού, απορώ που κάποιοι, αρκετοί ίσως, τον παίρνουν στα σοβαρά και τον υπολογίζουν, μα δεν τον αφήνω να περάσει στα ενδότερα του εγκεφάλου μου και να με επηρεάσει. Ίσα που χαμογελάω με πίκρα για την κατάντια μας που και που...
   Με εξόργισε στ΄αλήθεια, κι όχι απλά με νευρίασε, το γεγονός που γέμισε τα sites, με τον πατέρα και τον ανάπηρο γιό του, που επί 45 λεπτά περίμενε στη ράμπα, έναν Νεοέλληνα μαλάκα να πάρει το αυτοκίνητό του και να ανοίξει τη διάβαση. Διάβασα το γεγονός, διάβασα και τα εκατοντάδες σχόλια εδώ κι εκεί, που μιλούσαν για παιδεία, ωριμότητα, σεβασμό, πολιτισμό, αστυνόμευση. Μπήκα στον πειρασμό να γράψω την ιδέα μου. Κάποιοι γελάσανε, κάποιο με ψιλοκράξανε, κάποιοι χειροκροτήσανε θερμά.
  Κατ' αρχάς πριν πάρω φόρα κι αναλύσω την ιδέα μου, να σας επισημάνω πως πιστεύω ακράδαντα στο μάθημα της οδικής συμπεριφοράς. Είναι αναγκαιότατο, είναι δείγμα πολιτισμού και συμβάλλει στο να εξελιχθούμε ως κοινωνία, περισσότερο απ¨όσο συμβάλλλουν τα Αρχαία και τα Μαθηματικά. Πιθανότατα, σώζει και ζωές. Μας χρειάζεται απαραίτητα για να ξεφύγουμε επιτέλους από την εποχή των Παγετώνων που βρισκόμαστε ως άτομα και ως χώρα, σ΄αυτόν τον τομέα. Δεν θα κάνω παραπάνω τον Ιαβέρη, τον ακούσαμε, τον γνωρίζουμε και μακάρι να ακολουθούμε και τις συμβουλές του.
  Μεγάλη η παρένθεση, αν και όχι άσχετη, αλλά γυρίζω στον ανάπηρο, την ράμπα και την ιδέα μου.
Λοιπόν ο πατέρας της ιστορίας και αυτός που έσπρωχνε το αμαξίδιο μπήκε στην διαδικασία, και μπράβο του, να μείνει εκεί και να περιμένει τον μαλάκα να γυρίσει, ενω θα μπορούσε με την βοήθεια των περίπου 20 ατόμων που μαζεύτηκαν, να βρει διέξοδο και να συνεχίσει τον Γολγοθά του μέχρι τον επόμενο μαλάκα, που βιαστικός θα παρατήσει το κολοάμαξό του στην επόμενη ράμπα.
  Η Αστυνομία εκλήθη αλλά δεν εμφανίσθη μετά από 45 λεπτά, όπως ήταν φυσικό, δικαιολογημένα ή όχι. Κανείς δεν ξέρει φυσικά το αν η Αστυνομία έβρισκε γερανό και αν αυτός ερχόταν εγκαίρως, κανείς δεν ξέρει επίσης για το αν η κλήση που θα επιβάλλονταν θα πληρωνόταν κιόλας και εάν η στέρηση πινακίδων ή διπλώματος θα ήταν πραγματική ή αντικείμενο ρουσφετιού κάποιου πολιτικού γραφείου. Κι ας πούμε πως όλα λειτουργούσαν όπως πρέπει, στη επόμενη ράμπα? Ξάνα τηλέφωνα, αστυνομίες, γερανοί, 45λεπτα κ.λ.π., κ.λ.π. Όσο για τα αποτελέσματα μιας συντονισμένης προσπάθειας απ΄τον πυλώνα της παιδείας, θα είχαμε σαφώς αποτελέσματα σε μια ή δυο γενιές, σε 25 ή 50 χρόνια δηλαδή, όταν ο καημένος πατέρας-κινητήριος δύναμη του αμαξιδίου θα βρισκότανε σε κάποιο ΚΑΠΗ ή στο Β' Νεκροταφείο και ο ανάπηρος γιος σε κάποια ψυχιατρική κλινική, να προσπαθεί να διαχειριστεί της ζωής του τα αδιαχείριστα.
   Προτείνω λοιπόν τόσο για τα αναπηρικά αμαξίδια, αλλά και για τα παιδικά    καρότσια με τις ταλαίπωρες μαμάδες να υπάρχει ως αναγκαίο αξεσουάρ ένα μικρό λοστουδάκι με αιχμηρή άκρη. Σε κάθε σταματημένο αυτοκίνητο σε διάβαση, ράμπα ή θέση στάθμευσης αναπήρου (χωρίς την ειδική κάρτα στην περίπτωση της θέσης στάθμευσης) να έχει το δικαίωμα ο θιγόμενος να σπάζει κι ένα τζαμάκι ή παρμπριζάκι του οχήματος που ενοχλεί. Η παραπάνω πράξη να μην εμπίπτει στην περίπτωση της αυτοδικίας και κανείς να μην καταδικάζεται ακόμη και αν γίνει αντιληπτός. Η εξαίρεση της παραπάνω πράξης από την περίπτωση της αυτοδικίας να διαρκέσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα π.χ. 5 μήνες ή 5 χρόνια ή 50 χρόνια. Μέχρι να σταματήσουμε να είμαστε ανόητοι, μισάνθρωποι, μαλάκες. Σε 10 ημέρες τα αποτελέσματα που θα 'χει ένα τέτοιο μέτρο θα είναι εξαιρετικά. Κανείς δεν θα θέλει να τρέχει σε συνεργεία να αλλάζει τζάμια, που οι ασφαλιστικές δεν θα αποζημιώνουν, εάν η θραύση θα έχει αυτά τα χαρακτηρίστικά.
   Ίσως να φαίνεται αστείο όλο αυτό, ίσως και λίγο επικίνδυνο. Ίσως πάλι φαίνεται να ταιριάζει σε άλλες εποχές και Πολιτείες, μα εγώ δεν πείθομαι καθόλου πως μπορούν ν' αλλάξουν τα πράγματα με άλλο τρόπο. Δυστυχώς.

συνέχεια »

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2018

Μαουτχάουζεν, άλλη μια φορά.

   Τρεις φορές σε 5 χρόνια, μ' έχει φέρει ο δρόμος στο Μαουτχάουζεν. Τρεις φορές να βλέπω τα ίδια και τα ίδια. Τρεις φορές να νιώθω τα ίδια και τα ίδια. Θλίψη, πόνος, οργή κι άλλα πολλά συναισθήματα συγκεχυμένα κι απρόβλεπτα. Πριν γράψω τις αράδες μου, σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Να πάτε μαζί με τα παιδιά σας (αν έχετε) και με το μυαλό σας ανοιχτό διάπλατα για να ζήσετε αυτήν την εμπειρία. Στο Μαουτχάουζεν, στο Νταχάου, στο Άουσβιτς ή όπου βολέψει. Το χρωστάμε σ' αυτούς που χάθηκαν, το χρωστάμε στην Ιστορία.
  Ούτε περιγραφή χρειάζεται, ούτε εξιστόρηση των γεγονότων του στρατόπεδου συγκέντρωσης. Αν γκουγκλάρετε, εξάλλου, στο Βικιπαίδεια τα λέει όλα σύντομα και περιεκτικά, αν έχετε ακόμη ακόμη την όρεξη να διαβάσετε το ομώνυμο βιβλίο του Καμπανέλλη τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο φωτεινά.
   Δυο αράδες θα γράψω εγώ για τα πρωτόγνωρα που σου 'ρχονται σαν κόμπος στο λαιμό αντικρύζοντας τα κρεματόρια. Τις ντουζιέρες και τους φούρνους. Τις αίθουσες και τον προαύλιο χώρο. Τα τείχη και τον μουντό ουρανό. Δεν ξέρω γιατί, μα ο ουρανός νομίζω πως εκεί είναι πάντα μουντός κι έτσι θα μείνει εις τους αιώνας των αιώνων, μη μπορώντας να ξεχάσει αυτά που είδε. Είναι στ' αλήθεια ξεχωριστά αηδιαστικό το να βλέπεις τους φούρνους που καιγόνταν άνθρωποι (όταν είχαν πια γεμίσει τα γύρω νεκροταφεία) να μοιάζουν τόσο με τους ξυλόφουρνους της πίτσας. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό να βλέπεις τις πλάκες με τα χιλιάδες χαραγμένα ονόματα. Ονόματα ανθρώπων, ξεχωριστές οντότητες που μεταμορφώθηκαν σε αριθμό, στην αρχή σε κάποια φόρμα κρατουμένου και μετά σε κάποια βιβλία νεκρών (να που οι νεκροί έχουν ονόματα!!!). Δεν μπορείς να ψελλίσεις μια κουβέντα, όταν βλέπεις τον τοίχο ακόμη λεκιασμένο απ' τα αίματα των εκτελεσμένων με πιστόλι στον κρόταφο, στο Δωμάτιο Εκτελέσεων. Πώς μπορείς αδιάφορα να δεις τους χώρους που στοιβάζονταν όλοι μαζί -ανθρώπινα κουρέλια- άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας και κάθε φυλής. Πώς μπορείς να μην σκεφτείς πως τα κορίτσια του Μαουτχάουζεν και του Μπέλσεν μέχρι πριν φτάσουν εκεί, ζούσαν την καθημερινότητα. Είχαν φίλους, φίλες, αγόρι, αδέρφια, γονείς. Πιθανώς να δούλευαν ή να πήγαιναν σχολείο. Μπορεί να ετοιμαζότανε για κάποιο εφηβικό πάρτυ ή για μια εκδρομή. Ποιος ξέρει...
  Αρκεί μια στιγμή παύσης του audio guide και τους φαντάζεσαι να περιφέρονται στην αυλή ή στους θαλάμους άσαρκοι, με μάτια βαθουλωμένα, ζωντανοί νεκροί. Γιατί??? Επειδή ήταν Εβραίοι, ομοφυλόφιλοι, τσιγγάνοι, αντιφρονούντες και δεν ξέρω τι άλλο. Ακόμη και σ' αυτούς τους αιχμαλώτους πολέμου δεν αξίζει τέτοια τύχη. Σε κανέναν δεν αξίζει τέτοια τύχη. Ούτε καν σ' αυτούς που διέπρατταν όλα αυτά τα απίστευτα εγκλήματα. Σ' αυτούς που πήραν, σύμφωνα με την προσωπική μου άποψη, τον τίτλο των Χειρότερων Ανθρώπων που γνώρισε ο Πλανήτης. Ίσως σε κάποιες αφρικανικές ή ασιατικές χώρες να 'χουν συμβεί εξίσου στυγνές κι απάνθρωπες πράξεις και γεγονότα, όμως εδώ μιλάμε για το πιο πολιτισμένο σημείο του Πλανήτη. Μιλάμε για τη χώρα που ήταν για 200 περίπου χρόνια η φυσική συνέχεια του ελληνικού πνεύματος σε φιλοσοφία, τέχνη και επιστήμες, κι όμως βρέθηκε κάποιος μισότρελος να ξυπνήσει όλα τα ένστικτά τους περί  ανωτερώτητας της φυλής και Αριανισμού. Περί ανάγκης εξόντωσης των διαφορετικών και περί ''καθαρότητας''.




   Αυτές κι άλλες πολλές σκέψεις γυρνάνε στο κεφάλι μου κάθε φορά που ξανάρχομαι στο παγωμένο στρατόπεδο, Είκοσι σελίδες νομίζω πως γεμίζουν άνετα με μια παρουσία τριών ωρών στο Μαουτχάουζεν, μα ξέρω πως το πολύ διάβασμα κουράζει και θα το κλείσω εδώ παρακινώντας σας άλλη μια φορά να κάνετε αυτήν την επίσκεψη.
   Επίσκεψη που την κάνουν ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και δωρεάν όλα τα σχολεία της Αυστρίας και της Γερμανίας. Επίσκεψη που θα υπενθυμίσει εμφατικά τι σημαίνουν ακόμη και στις μέρες μας οι σβάστικες στα μπράτσα, στις σημαίες και στους εγκεφάλους κάποιων.
   Κι όταν καταφέρετε αυτήν την επίσκεψη ή ακόμη και πριν, κάντε τον κόπο να διαβάσετε το κείμενο του, ''δεξιού'' και πολυαγαπημένου Μάνου Χατζηδάκη, που είναι για μένα ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί για τον νεοναζισμό, τον ρατσισμό και τον φασισμό. Γιατί απλά εδώ δεν υπάρχουν κόμματα και παρατάξεις. Υπάρχουν άνθρωποι και μισάνθρωποι.
ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!!!




ομοφυλόφιλοι
συνέχεια »

Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2018

Τις Κυριακές...

    Φεύγω κι επιστρέφω στο blog του Maditianos, αμήχανα, δειλά και μουδιασμένα.
Κάθε φορά που διανύω μια περίοδο ''ξηρασίας'' μου μοιάζει τόσο δύσκολο΄και τόσο μακρινό το να γράψω δύο αράδες, έτσι που πιστεύω από τα βάθη της ψυχής μου, πως η σεμνή τελετή έλαβε τέλος. Τι είναι αυτό που με ξαναφέρνει στο πληκτρολόγιο, τολμώντας να ''εκτεθώ'' και πάλι, ούτε που το 'χω καταλάβει. Ας το πούμε, ο δολοφόνος που γυρνάει στον τόπο του εγκλήματος ή το σκάλισμα της στάχτης μήπως ξανάβρω ''φωτιά''. Όποιο απ' αυτά κι αν είναι προχωράμε...
   Προχωράμε κι ακουμπάμε θύμησες απ' το παρελθόν μα και στιγμές απ' το παρόν, που αφορούν στις πιο ''περίεργες'', τις πιο διαφορετικές, τις πιο χαρούμενες και συνάμα τις πιο μελαγχολικές ημέρες της εβδομάδας μας, που αφορούν με δύο λέξεις, τις Κυριακές μας.
   Η αφορμή δόθηκε κάποια στιγμή στην κάψα του καλοκαιριού, όταν σε μια ανάρτηση στο facebook ακολούθησε διάλογος με εναλασσόμενες ατάκες, μεταξύ Μαδύτου-Θεσσαλονίκης-Μυκόνου και Κύπρου. Μου 'μεινε απωθημένο από τότε, λοιπόν, μόλις βρω χρόνο να βάλω σε μια σειρά τις Κυριακάτικες αναμνήσεις μας.
  Τις Κυριακές των παιδικών μας χρόνων, κάπου στα '70s με τα εξαήμερα σχολεία και τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό. Τις Κυριακές που ο υποχρεωτικός εκκλησιασμός γινότανε απίστευτος ανταγωνισμός για το ποιος θα φτάσει πρώτος στα ενδότερα της εκκλησίας του Ιωάννη του Προδρόμου, για να πάρει τον Σταυρό ή το Εξαπτέρυγο, μαζί με το ''χρίσμα'' απ΄τον σχωρεμένο τον παπά-Γιώργη, για να πει το ''Πάτερ ημών'' ή το ''Πιστεύω''. Η απόλυτη επιτυχία της ημέρας ήτανε όταν έπαιρνες Σταυρό κι έλεγες σόλο το ''Πιστεύω''. Ήτανε σαν να ήσουνα το ''10'' και αρχηγός, για να χρησιμοποιήσω ποδοσφαιρική ορολογία.
  Η Κυριακή, στα παιδικά μας χρόνια, είχε παιχνίδι, οικογενειακό τραπέζι, αναμετάδοση των αγώνων, απ' το τρανζιστοράκι του μπαμπά και λίγο διάβασμα-αγγαρεία για την επομένη. Να σημειώσω πως η ιεροτελεστία της αγωνιστικής της Α΄ Εθνικής ξεκινούσε 3 παρά τέταρτο τον Χειμώνα και 4 την Άνοιξη και όλα τα ματς γίνοταν ταυτόχρονα. Ήξερες τι σου γινότανε βρε αδερφέ!!! Όχι το σημερινό ''ξεχείλωμα''. Κάποιες Κυριακές, όταν οι συνθήκες ευνοούσαν, είχαμε Καυτανζόγλειο (Τούμπα ή Χαριλάου για κάποιους άλλους) κι όταν παραμέναμε ''εντος των τειχών'' είχαμε Ελλησποντάρα στο κατηφορικό, μισοχορταριασμένο και προβατοκουρεμένο παλιό μας γήπεδο.
  Τα βράδια το σιωπητήριο είχε ήχο ''Αθλητικής Κυριακής'', γύρω στις 10 παρά κάτι, με το γνωστό νταν νταν νταν νταν, που κάθε αντράκι που σέβεται τον εαυτό του, έχει πάντα μέσα στ' αυτί του. Είχε το κύρος του Γιάννη Διακογιάννη, το ελαφρύ ξενέρωμα του Βαγγέλη Φουντουκίδη και όλων αυτών που ακολούθησαν τον ''καθηγητή''. Η τηλεόραση έσβηνε με εντολή των γονιών, ασπρόμαυρη γαρ, υπό τον φόβο να ξεχαστεί ανοιχτή, να καεί και να διαχύσει στην ατμόσφαιρα ένα περίεργο δηλητήριο που θα έστελνε στον άλλο κόσμο τους πάντες στο δωμάτιο, στο σπίτι, στη γειτονιά και στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, φαντάζομαι. Το κατά πόσο οι φόβοι αυτοί είχανε πραγματική βάση, δεν το ξέρω και θα 'θελα κάποιος με επιστημονική γνώση να με διαφωτίσει. Πάντως η Κυριακή μετά το τέλος των αθλητικών είχε ''τζούρα'' από κατάθλιψη. Ευχόσουν απλά να σε πάρει ο ύπνος γρήγορα, πράγμα που δεν συνέβαινε πάντα.
  Τα χρόνια περνάνε και οι Κυριακές γεμίζουν με Ελλήσποντο, μέσα στο τερέν αυτήν την φορά. Συνήθως μεσημβρινοί οι αγώνες, γεμάτοι τρέξιμο, αγωνία, θεωρίες και τσακωμούς. Τα 'χανε όλα και γέμιζαν τη μέρα απ' το πρωί ως το βράδυ. Η ώρα έναρξης, εκείνο το περίφημο ''15.00 ο κόσμος να χαλάσει'' ήταν αιτία να χάσουμε μερικές από τις μαγικές ντρίπλες του Χατζηπαναγή, αλλά αυτά έχει η ζωή. Αργότερα οι ερασιτεχνικοί αγώνες άρχισαν να παίζονται και Σάββατο, για να μπορούμε άνετα να ξενυχτάμε το Σαββατόβραδο ή Κυριακή πρωί για να μπερδεύουμε την μπάλα με τις ''μπόμπες'' από το βράδυ του Σαββάτου. Έτσι ή αλλιώς το απόγευμα-βράδυ της τελευταίας ημέρας της εβδομάδας, μας έβρισκε να συζητάμε ατέλειωτα για το τι πήγε και το τι δεν πήγε καλά.
  Οι Κυριακές, με μπάλα ή χωρίς, είχαν ήδη αλλάξει. ΠΑΣΟΚ, πενθήμερο κι αέρας διαφορετικός. Το Σάββατο γίνεται το κέντρο της διασκέδασης. Η Κυριακή γίνεται περισσότερο παραμονή Δευτέρας, με όνειρα που ''ζουν ως το μεσημέρι'' που λέει κι ο αγαπημένος μου Αλκίνοος, στην αρχή της ανάρτησης.
  Τα πράγματα πάντως δεν είναι ίδια τα καλοκαίρια. Τα Σάββατα είχαν Marabou και Make Up κι εμείς είχαμε totally down την επομένη, βυθισμένοι στις απίστευτες πολυθρόνες της ''Αυγούστας'' ή του ''Φρόυντ'', να σχεδιάζουμε μπάνια στο Περοκέ και την Πρώτη Αμμουδιά της Ολυμπιάδας. Φραπέ με παγωτό ή φραπέ με γάλα, ήταν πάντα το γιατρικό του hangover της προηγούμενης νύχτας. Τουφεκιές κυνηγών, πάνω απ' τα κεφάλια μας περιέγραφαν το τι είχε συμβεί τα χαράματα στους γύρω λόφους κι εμείς δεν μπορούσαμε να βρουμε λογική εξήγηση στο πως ένας άνθρωπος μπορεί να ξυπνάει στις 6. Αργότερα το καταλάβαμε. Καταστάσεις θεότρελες.
  Οι Κυριακές, πάντως, καλοκαίρι ή χειμώνα, είχανε πάντα κι έναν ρόλο αναδρομής κι ανασυγκρότησης. Αναδρομή στο τι έγινε, ποιο ποτό ήταν αυτό που μας κατέστρεψε, γιατί το γκομενάκι μας το ΄φαγε ο απέναντι φλωράκος, γιατί το αμάξι έμεινε από βενζίνη κι άλλα τέτοια κοινά και τετριμμένα, αλλά και ανασυγκρότηση όσον αφορά τα λάθη που πρέπει να διορθωθούν, για να μην συζητάμε τα ίδια κάθε Κυριακή. Εννοείται πως δεν άλλαζε τίποτε, εννοείται πως τα πρωινα-μεσημέρια, είχαν τα ίδια θέματα συζήτησης.
  Τα χρόνια πέρασαν, οι παρέες άλλαξαν, οι άνθρωποι μεγάλωσαν και σκόρπισαν εδώ κι εκεί να ''κυνηγάνε'' τη Ζωή. Οι Κυριακές έχουν διαφορετικό ρόλο πια και οι Δευτέρες κάνουν πιο έντονη την σκιά τους μαζί με τις υποχρεώσεις. Η Σαλονίκη πάντως, όσο παλιά κι αν την θυμάμαι, την ''ξεγελάει'' την Κυριακάτικη κατάθλιψη ή τουλάχιστον, το προσπαθεί σοβαρά. Οι μουσικές και οι χαρτοπετσέτες στα Λαδάδικα, το πάλαι ποτε Interni, το Barbarella κι άλλα δεκάδες μπαρ που άναψαν κι έσβησαν στο πέρασμα του χρόνου, δώσανε και δίνουν ακόμη ξεχωριστό χρώμα στις Κυριακές. Τα κοριτσάκια από Δύση κι Ανατολή στολισμένα-υπερπαραγωγή, τα μαγκάκια-ορδές πολεμιστών για κατακτήσεις, αλλά και οι μεγαλύτερες ηλικίες σε όρια γάμου κι αποκατάστασης ή διαζυγίου, γκριζαρίσματος και botox, εξακολουθούν να ξεχύνονται στην περίφημη παραλία της πόλης και στα δεκάδες κέντρα της. Απ' το πρωί ως το βράδυ για να ''ξορκίσουν'' την κατάρα της Δευτέρας. Δεν την αντέχει την Δευτέρα ο Έλληνας μια φορά κι ο Σαλονικιός δέκα.
Περίεργη μέρα η Κυριακή, το ξαναλέω. Σ' όποια ηλικία και σ' όποια φάση ζωής κι αν βρίσκεσαι. Ξεχωριστή, ανέμελη μα και στοχαστική συνάμα. Χαρούμενη και λυπημένη μαζί. Ίσως η λέξη ''χαρμολύπη'', λέξη ελληνική που νομίζω πως δεν μεταφράζεται ακριβώς και μονολεκτικά σε καμιά γλώσα, να ανακαλύφθηκε για την Κυριακή. Της αξίζει νομίζω.



συνέχεια »

Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2017

2008

2008. Δεκέμβριος.
Δύο  θρασύτατοι 16άχρονοι . Όπως πρέπει να είναι οι δεκαεξάχρονοι απέναντι στον κόσμο που βρίσκουν χτισμένο από κάτι ραμολιμέντα.
Μια πλατεία -καζάνι  που βράζει, αντίβαρο στην καθεστηκυία τάξη.
Οι δεκαεξάχρονοι βγάζουν την γλώσσα στην εξουσία.
Την εξουσία εκπροσωπούν δύο  ευέξαπτοι ράμπο .
Μια σφαίρα.
Ο μεγαλοδικηγόρος είπε ότι εξοστρακίτηκε.
Μια ζωή που δεν πρόλαβε να ανθίσει,  μαράθηκε και κόπηκε.
Σε λίγες ώρες χιλιάδες κόσμου,  συντεταγμένα, είναι στους δρόμους κάθε πόλης.
Τέτοια οργάνωση και εκτέλεση κινητοποιήσεων σε τόσο λίγο χρόνο, ούτε το ΚΚΕ την δεκαετία του '40 δεν μπορούσε να καταφέρει.
Πολλά ακούστηκαν.
Οι αλλοδαποί μπροστάρηδες που πιάσανε δεν μάθαμε ποτέ τι απέγιναν.
Ο ένας ράμπο ελεύθερος από την πρώτη στιγμή σχεδόν
Ο άλλος σε λίγο.
Η ζωή που κόπηκε, πάει.
Η άλλη σέρνεται στις φυλακές με πρησμένο το πρόσωπο από φωτο-σόπια για να μάθει.
Να μάθει να μην βγάζει τη γλώσσα.
Να μάθεις κι εσύ να φοβάσαι.

                                            Κουκ




συνέχεια »

Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2017

Γύρω από τις φωτιές στα γιαπιά

Νομίζω ότι οι χειμώνες παλιότερα ήταν πιο ψυχροί ή τουλάχιστον έτσι μας φαίνονταν ως πιτσιρίκια, μαθητευόμενοι μάγοι τότε στο γιαπί .Αυτές οι κρύες μέρες ήταν πάντα πολύ δύσκολες.
Πάντα είχαμε την κρυφή ελπίδα ότι θα αποφασίσουν  οι παλιομαστόροι να μην  δουλέψουμε και έτσι θα μπορούσαμε να κάνουμε τα δικά μας.
Όμως αυτοί είχανε άλλη λογική. Είχαν να ταΐσουν οικογένειες. Εμείς μόνο τα κορμιά μας. Άπαξ και έβγαιναν από το σπίτι να πάνε στην οικοδομή, έπρεπε να δουλέψουν ο κόσμος να χαλάσει.
Μια φορά, στα μακρινά '80 ,  έναν παγωμένο Δεκέμβρη δουλεύαμε στο ύψωμα της Νέας Ελβετίας. Φτάνουμε 6.20 στο γιαπί με μια ξεροπαγωνιά που σου έκοβε την ανάσα.
Περνάμε από τα βαρέλια με την γνωστή κίνηση-δοκιμή με το χέρι για την κατάσταση του νερού. Πάγος χοντρός και συμπαγής. Εντάξει λέω μάλλον θα φύγουμε. Δοκιμάζουμε την βρύση, παγωμένη. Σίγουρα θα φύγουμε!
Για βάστα όμως.  Βλέπω ανάβουν φωτιά οι μπαρμπάδες. Εκείνη τη φωτιά με τις μπετατζιδικες χλάπες
που μόλις  αναβανε με τα καμένα λάδια που ήταν για την λίπανση της "μηχανής", άρχισζαν να σκάνε τα τσιμέντα που είχαν πάνω τους και να κάνουν τον τόσο γλυκό και μαυλιστικό εκείνον ήχο.
Εκεί γύρω από τη φωτιά στήθηκε το μεγάλο επιχειρησιακό συμβούλιο.
Χωρίς πολλά πολλά η απόφαση βγήκε.  Θα δουλέψουμε!
-Εντάξει μωρέ αστάρια έχουμε δεν τα πειράζει η παγωνιά .
Πήρε ο μάστορας μια φτιαριά κάρβουνα και τα έριξε στο βαρέλι. Ακόμα μια φτιαριά τα έβαλε κάτω από τη βρύση.
-Μέχρι να ξαλάξουμε θα έχουν ξεπαγωσει και τα  δύο. Ίσα ξαλάξτε
να ζεσταθούμε!
Μια άλλη φορά στις ανοιχτωσιες και στα ψηλωματα της Νέας Πολιτείας του Ευόσμου. Παγωνιά φαρμάκι. Τα λιμναζοντα νερά στα  μπαλκόνια είχαν γίνει 10cm πάγος.
Ίδια φωτιά, ίδιο συμβούλιο, ίδια απόφαση απλά άλλο σκεπτικό.
- Εντάξει μωρέ ψιλά έχουμε. Άμα είναι γερά τα αστάρια δεν έχουν ανάγκη τα ψιλά.
-Ίσα ξαλάξτε.

                                           Κουκ








συνέχεια »

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017

Ποιος έχτισε την Θήβα την επτάπυλη

Οι επεκτατικοί πόλεμοι στην Μέση ανατολή και στις πηγές του Νείλου, του πρώιμου, του μέσου και του ύστερου βασιλείου,  τροφοδοτούσαν με "εργατικό δυναμικό "την κατασκευή των πυραμίδων για να αναπαύεται εν ειρήνη ο Χέωπας.
  Η Σεισάχθεια ήταν που έχτιζε τους Παρθενώνες του Περικλή και του Φειδία.
  Η κρυπτεία εξασκούσε τους πολέμαρχους της ξακουστής Σπάρτης.
  Τα στίφη, που μάζεψε με το βούρδουλα στο διάβα του ο Αρταξέρξης, έριξε πρώτα ως βορά στα Σπαρτιάτικα όπλα στην κλεισούρα των Θερμοπυλών.
  Ήταν ο Σπάρτακος με τις εξεγέρσεις του, που χαλούσε το πάρτι των μεγάλων κατασκευάστικών έργων του Καίσαρα.
  Ήταν οι κωπηλάτες στις γαλέρες των Δόγηδων, που έκαναν ξακουστή και πανίσχυρη την Γαληνοτάτη.
  Ήταν η ψυχή της Κεντρικής Αφρικής, που πλημμύρισε τα μπαμπακοχώραφα της Αλαμπάμπα και τα ζαχαροχώραφα της Καραϊβικής και της Βραζιλίας και πλούτισε τους Αγγλους Γάλλους Πορτογάλους.
   Ήταν οι δεκαεξάωρες εφταήμερες βάρδιες των παραγιών στις μανιφακτούρες της Βιομηχανικά επαναστατημένης Ευρώπης, που την ανέστησαν οικονομικά .
  Ήταν οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί και ακρωτηριασμένοι στα τσιφλίκια του στο Κονγκό του (παραλίγο βασιλιά της Ελλάδας ) Λεοπόλδου του Βελγίου, που θεμελίωσαν τις Βρυξέλλες ως σύγχρονη πρωτεύουσα της Ευρώπης.
  Ήταν οι κολίγοι, που τάιζαν τη Ρούσικη αριστοκρατία και ανακύρηξαν τον Πέτρο σε Μέγα.
   Ήταν τα εκατομμύρια τών λιμασμένων Κινέζων χωρικών, που είπαν τον Μάο "Πατερούλη".
  Είναι "εργάτες " από το Μπαγκλαντές, τη Σρι Λάνκα και το Πακιστάν, που έχτισαν τις ιλουστρασιόν πόλεις του Περσικού κόλπου.
  Είναι τα εξαναγκασμένα σχολιαρόπαιδα της  Foxconn, που κατασκευάζουν τις hitec οθόνες μας.
  Είναι η εξαγωγή δημοκρατίας των ΗΠΑ και της ΕΕ, που έστησε τα μαγαζιά στη Λιβύη για να πωλείται πέντε παράδες η οκά, η ανθρώπινη ζωή.
  Και είναι και ο Δυτικάνθρωπος, που το πρωί ψήφισε τον πολιτικό που του υποσχέθηκε τα πιο ασφαλή σύνορα και το βράδυ αφού έφαγε το δείπνο του, ακούμπησε πίσω στην πολυθρόνα του, ρεύτηκε, και έκανε τον σταυρό του : Δόξασοι ο Θεός και σήμερα, είχαμε δημοκρατία, φάγαμε, ήπιαμε, θα κοιμηθούμε στα ζεστά. Μεγάλη η Χάρη Του.

Υ.Γ. Φυσικά ο τίτλος είναι δανεισμένος.

                                        Κουκ









συνέχεια »